AD(H)D
AD(H)D is de afkorting van Attention Deficit (Hyperactivity) Disorder, ofwel een aandachtsstoornis met of zonder hyperactiviteit.
Het aandachtstekort slaat niet op onvoldoende aandacht krijgen maar op onvoldoende aandacht kunnen schenken. Mensen met AD(H)D kunnen moeilijk hun aandacht bij één ding tegelijk houden (concentratiegebrek). Ze zijn snel afgeleid, zijn vergeetachtig en raken vaak spullen kwijt.
Hyperactiviteit kan zich uiten door lichamelijke onrust, maar ook door innerlijke onrust en impulsiviteit. Bij hyperactiviteit kan er ook sprake zijn van overmatige beweeglijkheid. Deze beweeglijkheid is door mensen met ADHD vaak moeilijk te onderdrukken. Sommigen lijken zich weinig tot niet bewust van hun eigen beweeglijkheid tot hen hierop gewezen wordt. De mate en manier van beweeglijkheid zijn voor elke persoon met ADHD verschillend. Sommigen maken voornamelijk grote bewegingen met benen of armen, anderen friemelen meer met de vingers en handen. De beweeglijkheid kan in verschillende situaties ontstaan of verergeren. Over het algemeen zijn dat situaties met stress of een drukke omgeving (een situatie waarin veel prikkels moeten worden verwerkt).
Impulsiviteit ontstaat doordat te veel indrukken worden gevolgd door bijbehorend handelen. De handelingen moeten direct plaatsvinden en kunnen niet worden uitgesteld. Handelingen die eenmaal in gang zijn gebracht kunnen niet meer worden gestopt en moeten eerst worden afgemaakt. Er kan vaak minder goed onderscheid worden gemaakt tussen belangrijke en minder belangrijke zaken. Bij taken worden dan verkeerde prioriteiten gelegd. Het voortdurend reageren op de omgeving en gevolg geven aan impulsen veroorzaakt het kenmerkende drukke gedrag van personen met ADHD.
AD(H)D, valt in het DSM-IV uiteen in de volgende drie groepen:
- het onoplettende type. Dit is het type waarbij vooral sprake is van ernstige en aanhoudende aandachtszwakte (moeite om de aandacht in het hier-en-nu te houden, dromerig type). Dit wordt ook wel het ADD-type genoemd.
- het hyperactieve/impulsieve type. Hier is vooral sprake van ernstige en aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit.
- het gecombineerde type. Beide soorten problemen komen samen voor. Dit type ADHD komt het meeste voor.
Oorzaken
Er zijn geen duidelijke oorzaken van ADHD. Er zijn wel extra risico’s bekend op het gebied van geslacht en leeftijd, individuele kwetsbaarheid en omgeving.
ADHD wordt drie keer vaker gediagnosticeerd bij jongens dan bij meisjes en manifesteert zich in principe al op jonge leeftijd. Pas sinds kort wordt erkend dat ADHD ook bij volwassenen voorkomt. Soms wordt de diagnose pas op latere leeftijd gesteld en dan hebben deze volwassenen al vaak vele problemen gehad.
Erfelijkheid speelt een belangrijke rol. Kinderen van ouders met ADHD hebben een 2 tot 8 maal verhoogd risico op het ontwikkelen van deze stoornis. Enkele genen spelen mogelijk een rol bij het ontstaan van AD(H)D. Deze genen hangen samen met de dopamine-stofwisseling in de hersenen. Sommige hersendelen van kinderen met ADHD zijn kleiner dan bij andere kinderen. Ook de hersenactiviteit in bepaalde delen van de hersenen zou minder zijn. Kinderen hebben meer risico op ADHD als hun moeder tijdens de zwangerschap een hoge bloeddruk had, rookte of veel dronk. Kinderen die een laag geboortegewicht hebben of te vroeg zijn geboren, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van ADHD.
De omgeving heeft geen aantoonbare invloed op het ontstaan van ADHD maar wel op de ADHD-symptomen. In een stressvolle, lawaaiige, prikkelrijke omgeving, zullen de symptomen toenemen terwijl deze in een rustige, harmonische omgeving eerder zullen afnemen of wegblijven.
Behandeling
AD(H)D is een aandoening die niet te genezen is. Wel kunnen met behulp van medicijnen symptomen worden verminderd. Medicatie die hiervoor wordt gebruikt zijn kortwerkende en langwerkende stimulantia bijvoorbeeld in de vorm van methylfenidaat. Naast medicatie kan ook neurofeedback een vorm van behandeling zijn.
Psychosociale interventies kunnen helpen om de ADHD-problematiek te leren kennen en ermee te leren omgaan. Een voorbeeld hiervan is psycho-educatie.
Verschil tussen ADHD en ADD
Meer informatie
Voor meer informatie over AD(H)D en/of behandelingen kunt u contact met ons opnemen.